Therapie met probiotica, nieuwe behandeling tegen obesitas.

Obesitas, het microbioom bepaalt wat je eet en wat er opgenomen wordt.
Obesitas is een groeiende wereldwijde epidemie, er sterven meer mensen aan overgewicht als van de honger. De meest voorkomende oorzaak van obesitas is de disbalans tussen energieverbruik en energie-inname. Blog over obesitas probiotica.

Darmflora en obesitas

De darmflora is een belangrijke factor bij obesitas en spijsverteringsziekten. Er zijn veranderingen zichtbaar in de darmflora van dikke mensen en proefdieren in vergelijking met hun slanke soortgenoten.

Het is aangetoond dat het microbioom in de darmen invloed heeft op heel het metabolisme. Darmbacteriën beïnvloeden: de energie-balans, ontstekingen en bepalen de barrièrefunctie van de darmwand. De verschillende bacteriestammen communiceren via quorum sensing, zij sturen signalen en beïnvloeden de energie-inname, dus wat je eet. Op die manier hebben zij een effect op het lichaamsgewicht. In de onderzoeken werd gesuggereerd dat de darmbacteriën zowel obesitas kunnen veroorzaken als verminderen.

De onderzoeksdata suggereren dat er mogelijkheden liggen in het aanpassen van het microbioom. Zo kun je een effectieve therapie ontwikkelen om obesitas te bestrijden. Verschillende studies hebben aangetoond dat bepaalde bacteriestammen een effect hebben op obesitas. Echter de wetenschap staat nog aan het begin.

Deze review van Yongbo Kang and Yue Cai heeft als doel een samenvatting te geven van de vooruitgang en bijdragen van probiotica. Probiotica in de strijd tegen obesitas en aan obesitas gerelateerde ziekten.

Probiotica-therapie bij obesitas

Obesitas is een snelgroeiende wereldwijde metabole ziekte als gevolg van ongezonde eetgewoonten en een slecht dieet. Dit heeft een negatieve invloed heeft op de manier waarop het lichaam energie inneemt, verteert, verbrandt en opslaat.

Wereldwijd zijn er meer dan 500 miljoen mensen met overgewicht. Een BMI tussen de 25 en 29,9 en 250 miljoen met obesitas, een BMI vanaf 30 (1). De snelgroeiende epidemie bedreigt veel landen, zo is in Noord-Amerika al 50% van de bevolking te zwaar. Tegelijkertijd stijgen de obesitas-gerelateerde ziekten.

Andere factoren

Behalve slechte voeding en genen zijn er veel andere factoren die een rol spelen in de uitbraak van obesitas en het metabool syndroom (2). Recente humane studies en dierproeven hebben laten zien dat het microbioom mogelijk een bepalende rol speelt bij obesitas (3, 4) omdat het een belangrijke functie heeft in het reguleren van de spijsvertering en de stofwisseling (3, 5). Bepaalde stammen probiotica hebben bovendien laten zien dat zij chronische ontstekingsreacties van het immuunsysteem kunnen verzwakken en afremmen in theoretische modellen. Tegelijkertijd is er alarmerend bewijs dat bacteriestammen zowel schadelijk als beschermend kunnen zijn in de ontwikkeling van obesitas. De wetenschap staat nog aan het begin maar het microbioom lijkt een vruchtbaar doel voor het voorkomen en beheersen van obesitas. Als gevolg hiervan heeft het ontwikkelen van op probiotica gebaseerde therapieën en medicijnen een vlucht gekregen.

Probiotica kan preventie, verbetering en behandeling bieden bij obesitas door de invloed van probiotica op de verschillende functies van verschillende bacteriestammen. Hoewel de beschikbare data nog beperkt zijn en het wetenschappelijke werk net begonnen is. Recente nieuwe onderzoeksmethoden versnellen de ontwikkeling.

In deze review een overzicht van baanbrekend onderzoek met probiotica en de behandeling van obesitas, de toekomst van probiotica en microben-therapie.

Darmflora, het microbioom

De humane darmflora is een complex en dynamisch eco-systeem dat zich samen met de mens ontwikkelt. De darmflora weegt ongeveer 1 kilo (7). Er zijn 10 keer zoveel bacteriën in de darmflora als dat het lichaam aan cellen heeft. Het microbioom bestaat uit 6 tot 20 groepen (fylen) en 3 tot 5ooo soorten (stammen)(6, 8, 9, 10). Er wordt nu onderkend dat de community van bacteriën als 1 orgaan opereren met verschillende metabole, immunologische en hormoonachtige functies die de gezondheid van de mens beïnvloeden (11, 12, 13). Het spijsverteringskanaal van een foetus is steriel tot aan de geboorte (14). Bij en vaginale geboorte koloniseren de bacteriën van de moeder snel het spijsverteringskanaal van de baby (14). Verschillende factoren zoals de wijze van geboorte, hygiëne maatregelen, type voeding (borst, fles) spelen een rol in de samenstelling van de darmflora (13, 15, 16). De darmflora verandert gedurende de eerste levensjaren onder invloed van verschillende factoren zoals: de omgeving, de genen, de eerste vaste voeding tot aan een complexe stabiele flora rond het derde levensjaar (13, 15).

In volwassenen blijft de darmflora opmerkelijk constant, het fluctueert licht rond een stabiele kern stammen (17). Bij het ouder worden (vanaf 50-ste levensjaar) treden er weer veranderingen op veroorzaakt door veranderingen in fysiologie van de spijsvertering en dieet (18, 19, 20, 21).

Het microbioom verleent zijn gastheer verschillende en krachtige gezondheidsvoordelen; de homeostase, het metabolisme, de synthese van micronutriënten, ontgifting (detox), productie darmslijmvlies en immuniteit (weerstand) (22). Naast de belangrijke rol in het metabolisme is de darm een cruciaal orgaan in het immuunsysteem en bevat het de grootste massa aan lymfen in het lichaam (23). Dus naast de taak in het metabolisme geeft de darmflora kritische signalen voor de ontwikkeling van de immuniteit.

Bacteriën zijn cruciaal voor het behoud van de gezondheid en het afweren van ziekten. Andersom, een verstoring in de balans tussen de mens en zijn microben kan dramatische effecten hebben op de gezondheid en ziekten.

Darmflora en obesitas

Het moet benadrukt worden, er is een wisselwerking tussen de commensale (vaste) bacteriestammen en de gezondheid: de conditie van een persoon beïnvloedt de bacteriën, de aanwezigheid, de eigenschappen van microbiotica hebben een diepgaand effect op de gezondheid, op aandoeningen en op obesitas (24). De erkenning dat de darmflora een belangrijke rol speelt in het reguleren van de energie-opname uit de voeding kwam door het observeren van kiem-vrije muizen (muizen die opgroeien in een steriele omgeving hebben geen darmflora) die slanker waren dan muizen met een normale darmflora. Zelfs als de “bacterie-muizen 30% minder calorieën aten dan kiemvrije muizen bleven de muizen zonder bacteriën slanker.

Als de kiemvrije muizen een darmflora geïmplanteerd kregen van “gewone” muizen kregen zij 60% meer lichaamsvet en werden zij insuline-resistent ondanks de lagere calorie-inname (26). Vervolgstudies lieten ook de rol zien van de darmflora in het reguleren van de opslag van triglyceriden (26, 27) en energieverbruik uit vrije vetzuren (vet verbranding) (27). Studies in muizen en mensen tonen aan dat obesitas gepaard gaat aan een verandering in de samenstelling van het microbioom (mensen 28, 29, muizen 30). Specifiek, in de darmen van obese proefpersonen werden minder bacteriodeten en meer firmicuten aangetroffen in vergelijking met slanke proefpersonen (28). In een paar proefpersonen die gewicht verloren door calorie-restrictie, werden toenemende hoeveelheden bacteriodeten (in de ontlasting) aangetroffen na 1 jaar (28).

Vergeleken met slanke muizen hadden obese muizen (leptine deficiënte muizen) minder (hoeveelheid) bacteriodeten en meer firmicuten in hun darmen (30). Le et al. Vond uit dat de samenstelling van het microbioom significant verandert in proefpersonen met obesitas. De Proteobacteria en Bacteroideten waren toegenomen.

Pathogenen

Ook de hoeveelheid aan pathogene bacteriën zoals Campylobacter en Shigella nam toe terwijl de aanwezigheid van de Akkermansia muciniphila (een type ontstekingsremmende bacterie) af nam. Deze veranderingen in het microbioom kunnen de permeabiliteit (doorlaatbaarheid) van de darm beïnvloeden (leaky gut). Het veroorzaakt namelijk een afname (degradatie) van het darmslijmvlies en meer oxidatieve stress door het verminderen van de butyraat productie (31). Veranderingen in het microbioom spelen een cruciale rol in het versterken van de effectiviteit van obesitas-therapie.

Samengevat: het huidige bewijs ondersteunt de rol van probiotica in de aanpak van door voeding veroorzaakte obesitas en de daaraan gerelateerd metabole aandoeningen die teruggedraaid zouden kunnen worden met een dieet en/of het manipuleren van de darmflora.

Probiotica therapie bij obesitas

Door het verwerven van een beter begrip over het microbioom als een intergraal deel van de menselijke fysiologie zou er uiteindelijk in het microbioom een marker gevonden kunnen worden voor obesitas.

Wij staan aan het begin om de noodzakelijke factoren te definiëren voor het manipuleren van het microbioom en het optimaliseren van het microbioom in het beheersen van obesitas.

Therapeutische interventies met probiotica zouden nieuwe behandelingen tegen obesitas kunnen voortbrengen.

Probiotica zijn niet-pathogene levende micro-organismen die, in adequate hoeveelheden, gezondheids-voordelen hebben laten zien.

Studies

Veel studies hebben laten zien dat het moduleren van het microbioom (darmflora) een effectieve strategie kan zijn in het verbeteren en beheersen van obesitas. De therapeutische effecten van probiotica zijn ook aangetoond in dier-proeven en proefpersonen.

Deze tekst is een door Rinjo Israels vertaald gedeelte van de volgende publicatie: Kang, Y. & Cai, Y. Hormones (2018) 17: 141. https://doi.org/10.1007/s42000-018-0003-y De nummers in de tekst verwijzen naar onderzoeken die u onderaan het originale artikel aantreft. Klik hier voor het artikel en de bronnen. Of https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29858841

Voorloper in het onderzoek naar probiotica en obesitas is Cultech, de producent van de LAB4-bacterie stammen zoals o.a. gebruikt door ProVen probiotica.

Photo by Drew Hays on Unsplash