Alles wat je wilt weten over probiotica. Probiotica, de goedaardige bacteriën in je darmen doen veel voor je gezondheid en je welbevinden, ja, voor zowel je lichaam als je geest.

bacterien in je buik, je microbioom of darmflora

Probiotica, de goedaardige bacteriën in je je darmen doen veel voor je gezondheid en je welbevinden, ja, voor zowel je lichaam als je geest.

Gemiddeld heb je 1,5 tot 2 kilo bacteriën in je darmen. Die leven daar, die vermenigvuldigen zich, verteren voeding en scheiden stoffen uit. Zij kunnen gassen produceren, vitamines en hormonen maken, vezels verteren en goede vetzuren maken. Al die bacteriën bij elkaar noem je het microbioom of de darmflora. Ook gaan ze op een gegeven moment dood. Je ontlasting bestaat voor een groot gedeelte uit dode bacteriën.

Antibiotica en probiotica

Je hebt vast wel eens antibiotica gebruikt, de huisarts schrijft dit voor als er teveel verkeerde bacteriën in je lijf actief zijn zoals bij een ontsteking of als er een verkeerde soort actief is geworden. Anti-biotica maakt bacteriën dood, pro-biotica voegt bacteriën toe, de goedaardige soort die iets voor je doet.

Anti-biotica is een prachtig medicijn maar is niet altijd even selectief, niet alleen de slechte bacteriën worden aangepakt, ook de goede soorten. Je merkt dit soms doordat je na antibiotica diarree krijgt of dat je weerstand afneemt en griep of verkoudheid ruim baan krijgt. Je valt van de ene aandoening in de andere, die gelukkig minder ernstig is.

Probiotica vroeger

Vroeger kreeg je voldoende bacteriën binnen via je voeding. Er bestond nog geen koelkast om eten te bewaren. Mensen aten toen meer vers eten. Ook werd fermentatie meer gebruikt om eten te bewaren. Bij fermenteren worden bacteriën gebruikt om voeding “om te zetten” naar een houdbare vorm. Een goed voorbeeld is zuurkool. Begonnen als verse witte kool waaraan bacteriën worden toegevoegd. De bacteriën produceren een melkzuur wat als conservering werkt. Ook yoghurt, kefir, het Koreaanse kimchi en zelfs bier zijn voorbeelden van gefermenteerde voeding.

Wat kun je zelf doen?

Wil je iets doen voor je darmflora eet dan vooral goed je vezels, 30 gram per dag, bij voorkeur uit verse groente en fruit. Bacteriën zijn gek op vezels. Ook hebben zij voldoende water nodig, gemiddeld 1,5 liter water of thee per dag. Gefermenteerde voeding is ook een prima bron van bacteriën.

"In mijn yoghurtje zitten ook bacteriën"

wat is probiotica
wat is probiotica

Er zijn veel zuivelprodukten die zijn verrijkt met probiotica. Meestal met prachtige latijnse namen en soms ook met goed onderzoek om de werking te bewijzen. Helaas wordt er ook veel suiker gebruikt om deze yoghurtjes lekker te maken. Bacteriën die je graag in je darmen hebt houden niet van suiker. De zuurgraad verandert en zij overleven dan minder goed.

Je maagzuur beschermt tegen bacteriën.

Ja, de maag heeft verschillende functies om je voeding te verteren. Het maagzuur zorgt er o.a. voor dat bacteriën worden gedood. Gelukkig zijn er ook stammen die het maagzuur overleven. Maar daar moet wel gedegen bewijs voor zijn. Hoe kwamen die eerste bacteriën dan in mijn darmen?

Hoe onstaat de darmflora?

Je darmflora is een cadeautje van je moeder, het begin van je immuunsysteem. Vanaf de 6e maand in de zwangerschap gaan er bij de aanstaande mama bacteriën van de darmen naar het borstweefsel. De goede, de melkzuur-producerende lactobacillen. Tijdens je geboorte krijg je een flinke bak bacteriën binnen. Bij een vaginale geboorte veel meer en vooral veel meer verschillende soorten als bij een keizersnede. Bij een keizersnede wordt je darmflora soms geholpen doordat er vocht uit mama’s vagina in de baby wordt aangebracht. In elk geval wordt de baby zo snel mogelijk op mama’s huid gelegd zodat haar bacteriën naar de baby kunnen.

Spijverteringsklachten zijn op zich niet erfelijk, maar de soms ongewenste effecten van bepaalde bacterie-stammen wel, omdat je die cadeau kreeg bij je geboorte. Vele spijsverteringsklachten zien wij zowel bij de moeder als bij de kinderen voorkomen.

Probiotische bacteriën in een pil?

Er zijn heel veel soorten probiotica die als voedingssupplement worden aangeboden. Van 1, 2, 5, 14, 50 tot zelfs 500 miljard per dosering. Meer is lang niet altijd beter, belangrijk zijn de soorten bacteriën, de bacteriestammen die worden gebruikt. Het moet duidelijk zijn welke stammen gebruikt zijn; dus een soortnaam, een familie-naam en meestal een nummer zodat de unieke stam te identificeren is.

De hoeveelheid per bacterie is niet zomaar een gok. Er hoort bewijs te zijn dat een effect is behaald met een bepaalde hoeveelheid bacteriën van een bepaalde stam. “It should be proven!” Dus exact dezelfde samenstelling uit het onderzoek moet in de consumenten-verpakking aanwezig zijn.

Hoe kies je een goed probioticum?

Een probiotica-produkt, officieel noem je het een probioticum, kies je op basis van je leeftijd of op basis van een bepaald effect dat je wenst. Voor leeftijden zijn er speciale formules voor mama’s eventueel met extra foliumzuur en omega-3, voor babies zijn er 2 soorten, voor borst-gevoede babies en voor babies die de fles krijgen. Vanaf het eerst jaar zijn er speciale combinaties met probiotica en vitaminen voor; peuters, kleuters en schoolgaande kinderen. Daarna gerichte samenstellingen voor tieners, volwassenen en 50-plussers.

Wat kunnen goedaardige bacteriën doen?

Er is heel veel onderzoek gedaan en er lopen nog veel onderzoeken. Waar de meeste onderzoekers van overtuigd zijn is het effect op de spijsvertering, je gevoel (humeur), je weerstand en allergieën. In de zomer van 2019 wordt er hard bewijs verwacht voor de rol van bacteriën op overgewicht.

In Nederland is sinds kort een internationaal merk geïntroduceerd met 24 verschillende soorten probiotica, gecombineerd met vitaminen en vezels, voor elke leeftijd. Hier vind je alles over de lab4-probiotica. Lees hier veel blogs van Pro-Ven over probiotica. Wil je probiotica kopen? Hier vindt je de proven-shop.

Rinjo Israels, Januari 2019