waarom is het slecht voor je gezondheid?

Overal op internet, in magazines, blogs en zelfs in huisartspraktijken lees en hoor je het advies om minder bewerkte voeding te eten. Maar wat is dit? Wat is minimaal en wat is ultra-verwerkte voeding? En wat zijn dan die effecten op gezondheid?

Wat is bewerkte voeding?

Onbewerkte of minimaal bewerkte voeding zijn de zogenamde whole foods, de hele voeding waar alle vitaminen en mineralen helemaal in tact zijn. De voeding bevindt zich (bijna) in zijn natuurlijke vorm. Fruit zoals het aan de boom hangt, wortels zoals ze uit de grond komen en groente zoals het net geoogst is. Er zijn misschien niet-eetbare delen verwijderd zoals bladeren, wortels of schil. Of minimale bewerkingen zoals drogen, roosteren, koken, bevriezen of pasteuriseren om ze voor consumptie geschikt te maken. Voorbeelden van onbewerkte voeding zijn: wortels, appels, rauwe kip, fruit, en rauwe ongezouten noten.

Het bewerken van voeding verandert de natuurlijke staat van de voeding. Het is het toevoegen van andere stoffen. Voorbeelden van toegevoegde stoffen zijn: Ingeblikt vis en fruit, fruit op siroop maar ook vers brood. De meeste bewerkte voeding bevat 2 of 3 ingrediënten.

Sommige voeding is sterk bewerkt of nog meer, ultra bewerkt.

Deze voeding bevat veel toegevoegde ingrediënten zoals: zout, suiker, vet en kunstmatige kleur- en bewaarstoffen (E-nummers). Ultra bewerkte voeding is gemaakt van substanties die worden verkregen uit voeding zoals vet, zetmeel, toegevoegde suikers en gehydrogeneerde vetten. Zij bevatten ook toevoegingen zoals kunstmatige kleurstoffen, smaakstoffen of stbilisatoren. Voorbeelden van deze voeding: diepvriesmaaltijden, frisdrank, hotdogs, vleeswaren, koek, cake en zoute snacks. Volgens een studie in de BMJ zijn is (sterk en ultra) bewerkte voeding de belangrijkste energiebron (58%) voor Amerikanen en zorgen zij voor bijna 90% van de energie uit toegevoegde suikers.

Wat is bewerkte voeding
Wat is bewerkte voeding

50% van “toegevoegde suikers” wordt geconsumeerd in vloeibare vorm: frisdrank, fruitsap, energy-drinks, sportdranken, ice-tea, gezoete koffie, water-met-smaakje.

Hoe beïnvloedt bewerkte voeding onze gezondheid?

Een studie gepubliceerd in Cell metabolism vergeleek de effecten van een ultra-bewerkt dieet met dat van een onbewerkt dieet (raw whole food). De deelnemers hadden overgewicht. Elke deelnemer volgden de beide diëten gedurendde 2 weken. De deelnemers aten drie keer per dag en mochten zelf kiezen hoeveel zij aten in een uur. Gedurende de hele dag waren en bewerkte dan wel onbewerkte snacks beschikbaar.

In beide diëten kwam ruim 80% van de calorieën uit de maaltijden. Belangrijk verschil: De groep die bewerkte voeding at consumeerde 500 kcal per dag meer dan de groep die onbewerkte voeding at. De groep “bewerkte voeding” leefde voornamelijk op vet en koolhydraten en nauwelijks proteïnen. In de 2 weken werden de deelnemers een kilo zwaarder. De 2 weken raw whole food leidde tot een gewichtsafname van 1 kilo.

Conclusie

De onderzoekers concludeerden dat onbewerkte voeding (raw whole food) een effectieve strategie is om obesitas te voorkomen en te behandelen. (Dus raw food preventief en curatief).

Kritiek

Kritiek op de studie: Helaas waren er maar 20 deelnemers met overgewicht. Tijdens de fase met bewerkte voeding kwam ruim de helft 6 kilo aan. Een ander bezwaar op de studie is de omgeving, de deelnemers moesten eten in een laboratorium-omgeving, uit verveling hebben zij misschien wel teveel gegeten.

Vergelijking met andere studies

De analyse van 100.000 Fransen gedurende vijf jaar: De deelnemers die meer (ultra) industrie voeding aten hadden een hoger risico op hart- en vaatziekten. (Statistisch significant ook na diverse correcties). Grote studies zoals deze tonen geen oorzaak en effect aan maar wel een correlatie tussen moderne voeding en hart-en vaatziekten en kanker.

Herken die voeding

Als je de keuze hebt, vermijd dan industrie-voeding.

  • Minimaal bewerkte voeding (raw whole food): Maïs, appels, aardappels, wortel, granen.
  • Bewerkte voeding: Maïs in blik, appel-sap, gebakken aardappels, wortelsap, witmeel (bloem).
  • Ultra bewerkte voeding: Popcorn en chips, appeltaart, patat, wortel-taart, koekjes.

Gemakkelijk raw whole food? Klik hier voor meer info over Nutrins vegan whole meal.

Artikel van Katharine D. McManus (Harvard). Vertaald en aangevuld door Rinjo Israels. Hier vind je de originele publicatie. Foto Photo by Charles on Unsplash Photo by Louis Hansel on Unsplash