De plant (struik) komt in Nederland van nature vooral voor in open, kalkrijke duinen. Als in de herfst de oranje bessen de duinen kleur geven is duindoorn op zijn opvallendst. Je kunt de zurige lucht van de bessen, die rijk zijn aan vitamine C, zelfs goed ruiken. Die bessen worden door veel trekvogels gegeten. De extra energie die de bessen geven hebben ze dan hard nodig.

Wat is Duindoornbes extract en waar komt duindoorn vandaan?

De bessen smaken zuur en worden alleen gebruikt in jam, olie, likeur en sap. De bessen zijn te zuur om rauw te eten.. De duindoorn-bes is bijzonder rijk aan vitamine C. Vroeger maakte Alfred Vogel een vitamine C supplement van de duindoornbes. Volgens verschillende onderzoeken bevatten de bessen tussen de 200 en 900 mg per ons. [3][4]. Citroenen gemiddeld 53 mg per 100 g[5].

Duindoornbes

Waarom is de duindoorn zo gezond?

Naast de hoeveelheid vitamine C (in theorie heb je per dag voldoende aan 50 gram bessen) hebben de hele bessen een hoog gehalte aan tocopherol. En dan vooral alpha-tocopherol (vitamine E) ongeveer 100 tot 130 mg per 100 gram duindoorn-olie.

Andere vet-oplosbare componenten uit duindoorn-olie zijn[7]:

  • Palmitoleïnezuur, of Z9-hexadeceenzuur, is een enkelvoudig onverzadigd vetzuur
  • Palmitinezuur is een verzadigd vetzuur
  • Oliezuur of oleïne is het belangrijkste onverzadigd vetzuur
  • Linolzuur is een tweevoudig onverzadigd, essentieel, omega 6-vetzuur
  • Alfa-linoleenzuur is een essentieel vetzuur voor mensen en zoogdieren

De geperste zaden van de duindoorn (duindoor-olie) bevatten 33-36% linolzuur (omega-6) en 30-36% ALA (omega-3). De bessen-pulp bevat 32-42% onverzadigd palmitoleïnezuur (omega-7)[8]. Veel van deze vetzuren zijn beroemd om hun positieve bijdrage aan de gezondheid. Bovenden, bevat de gekleurde fruitpulp een flinke portie „kluerstof“ in de vorm van beta-caroteen [9][10], dit is de voorloper van vitamine A, goed voor de gezondheid dus. Daarnaast bevat de duindoorn bes ook veel kalium, natrium, magnesium, ijzer en fosfor. [11].

Duindoorn als natuurlijk conserveringsmiddel

Verschillende componenten van het bessen-extract maken het mogelijk om UV op te nemen.[14]. Omdat het extract ook UV-B opneemt kan het ook als zonnebescherming dienen, een plantaardige sun-blocker.

Door de hoge concentratie aan antioxidanten kan duindoorn-extract gebruikt worden als vervanging voor ascorbaat en benzoaat. Ook de natuurlijke conserveerder tocopherol (vitamine E) is aanwezig. Tocopherol is een bekend conserveringsmiddel. Het wordt ook aangetroffen in de duindoorn, net zoals ascorbine zuur (vitamine C).

Vitamine E beschermt vetzuren tegen oxidatie. Ascorbine zuur remt de groei van bacteriën. In veel omega-3-supplementen wordt vitamine E niet toegevoeg om het product te verrijken maar als conserveringsmiddel.

Voor het conserveren van liposomale voedingssupplementen betekent dit een langere houdbaarheid maar tevens een hogere stabiliteit tegen oxidatie. Dus de liposomen blijven langer werkzaam.

Atopische dermatitis (eczeem) en duindoorn

Een placebo gecontroleerde dubbel blind studie (1999) ondersteund door EFSA onderzocht de nvloed van duindoorn op eczeem. [15]. Olie van de zaden en de bessen-pulp zijn in onderzoek vergeleken met een placebo. 5 gram olie uit duindoornbessen dagelijks genomen gedurende 4 maanden verbeterde significant de conditie.

Maak zelf duindoorn-bessen-sap

De bessen zijn meestel begin september rijp. Als de bessen een fel oranje kleur hebben zijn ze goed. Maar wees aub voorzichtig; de duindoorn-struik beschermt haar bessen met lange doorns. Handschoenen aan dus.

Duindoornbes-extract

Na het wassen van de bessen kan het vruchtvlees worden gescheiden van de zaden. Het pure sap krijg je vervolgens doordat je de massa door een zeef drukt. Combineer het zure sap wel met iets zoets zoals appelsap of wat honing of stevia. Video met recept.

ActiNovo vervangt het conserveringsmiddel alcohol door duindoorn-bessen-extract. Stap voor stap worden de nieuwe liposomale vitaminen geproduceerd met de duindoorn als conserveringsmiddel.

bronnen

  • [1] https://www.rufford.org/files/04.05.06%20Manual%20Guide_0.pdf
  • [2] https://www.spektrum.de/lexikon/biologie/sanddorn/58412
  • [3] https://www.aponet.de/wissen/gesunde-ernaehrung-und-sport/vitamine-mineralien-und-spurenel/vitamine-im-ueberblick/vitamin-c-bomben.html
  • [4] https://eatsmarter.de/ernaehrung/ernaehrungsmythen/sanddorn-vitamin-c-bombe
  • [5] https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/?query=ndbNumber:9150
  • [6] Zadernowski, R., Naczk, M. & Amarowicz, R. J Amer Oil Chem Soc (2003) 80: 55. https://doi.org/10.1007/s11746-003-0650-z
  • [7] Ranjith, A., Kumar, K.S., Venugopalan, V.V. et al. J Amer Oil Chem Soc (2006) 83: 359. https://doi.org/10.1007/s11746-006-1213-z
  • [8] Fatima T, Snyder CL, Schroeder WR, Cram D, Datla R, Wishart D, Weselake RJ, Krishna P. Fatty acid composition of developing sea buckthorn (Hippophae rhamnoides L.) berry and the transcriptome of the mature seed. PLoS One.2012;7(4):e34099. doi: 10.1371/journal.pone.0034099. Epub 2012 Apr 27. PubMed PMID: 22558083
  • [9] Giuffrida D, Pintea A, Dugo P, Torre G, Pop RM, Mondello L. Determination of carotenoids and their esters in fruits of sea buckthorn (Hippophae rhamnoides L.) by HPLC-DAD-APCI-MS. Phytochem Anal. 2012 May-Jun;23(3):267-73. doi: 10.1002/pca.1353. Epub 2011 Aug 18. PubMed PMID: 22473853.
  • [10] https://www.spektrum.de/lexikon/biologie/sanddorn/58412
  • [11] Elemental and Nutritional Analysis of Sea Buckthorn (Hippophae rhamnoides ssp. turkestanica) Berries of Pakistani Origin, S.M. Sabir, H. Maqsood, Imran Hayat, M.Q. Khan, and A. Khaliq, Journal of Medicinal Food 2005 8:4, 518-522
  • [12] https://www.dge.de/fileadmin/public/doc/pm/2015/js2015/DGE-JS2015-Pressemappe.pdf
  • [13] https://link.springer.com/article/10.1007/BF00007957
  • [14] T. Beveridge, T.S.C. Li, B.O. Oomah, A. Smith, J. Agric Food Chem 47(9) (1999) 3480-3488 [21] J.
  • [15] Baoru Yang, Kirsti O Kalimo, Leena M Mattila, Sinikka E Kallio, Jouko K Katajisto, Olli J Peltola, Heikki P Kallio, Effects of dietary supplementation with sea buckthorn (Hippophaë rhamnoides) seed and pulp oils on atopic dermatitis, The Journal of Nutritional Biochemistry, Volume 10, Issue 11, 1999, Pages 622-630, ISSN 0955-2863, https://doi.org/10.1016/S0955-2863(99)00049-2.